گسترش معاملات آنلاین بخش مهمی از بازار سرمایه در آینده ایران و جهان را شکل میدهد،اما این چشم انداز با موانعی روبرو است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
وایمکس نیوز - معاملات آنلاین به‌عنوان یک ابزار نوین معاملاتی از سال 1389 که برای اولین‌بار ارائه شد و نسبت ارزش معاملات آنلاین در این سال‌ها همواره صعودی بوده‌است. به‌طوری که این افزایش رشد نه‌تنها بین اشخاص حقیقی بلکه اشخاص حقوقی بوده و شرکت‌ها با ایجاد این دسترسی سعی می‌کنند نظارت لحظه‌ای بر سبد سهام خود داشته و بدین ترتیب رصد بدون واسطه بر بازار انجام دهند. اما در کنار مزایای ذاتی، در این شیوه معاملاتی مشکلات و محدودیت‌هایی مشاهده می‌شود که عمدتا ناشی از نرم‌افزار شرکت‌های ارائه‌دهنده است. از مهم‌ترین محدودیت‌های مطرح شده عبارت‌اند از:
ضعف در زیرساخت‌های ارتباطی، عدم آشنایی کافی سرمایه‌گذاران با سامانه، عدم نمایش مظنه‌ها، عدم نمایش جایگاه کاربر در زمان وجود صف‌های معاملاتی که این امر باعث شده سهم فروش از طریق سامانه نسبت به سهم خرید همواره بیشتر باشد، عدم تنوع در ارائه انواع سفارشات، محدودیت حجمی در عرضه‌های اولیه ، تغییر کارگزار ناظر فروش و….
براساس نظر کارشناسان ارائه‌دهنده نرم‌افزاری معاملات آنلاین، امکان اصلاح بسیاری از مشکلات موجود با بازنگری این نرم‌افزارها و نیز جلب نظر سازمان درباره محدودیت‌های اعمال شده در آنها وجود دارد.
به‌منظور کمک به رفع مشکلاتی از قبیل ناکافی‌بودن آشنایی سرمایه‌گذاران با نحوه انجام معامله از طریق سیستم‌های معاملات برخط و مزیت‌های این شیوه معاملاتی و مسائل مربوط به عرضه‌های اولیه، بورس اوراق بهادار می‌تواند اقدامات زیر را انجام دهد:
• با برگزاری کلاس‌ها و دوره های آموزشی، تهیه کتب و جزوات و CD های آموزشی درباره چگونگی انجام معامله از طریق سیستم‌های معاملات برخط و مزیت‌های این شیوه معاملاتی، در سطح کشور به‌ویژه در تالارهای مناطق، آگاهی سرمایه‌گذاران درباره این نوع از معاملات را افزایش دهند.
• برای تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در چارچوب معاملات آنلاین، بورس می‌تواند در عرضه‌های اولیه سهمیه بیشتری به این گروه از سرمایه‌گذاران اختصاص دهد و یا کاربران معاملات برخط را با توجه به سطح دانش مالی آنها رتبه‌بندی کرده و متناسب با رتبه‌ای که به‌دست می‌آورند از امکانات بیشتری در سیستم معاملات آنلاین بهره‌مند شوند و این می‌تواند دلیل درخواست شرکت‌های کارگزاری برای گرفتن مدرک تحصیلی را توجیه کند می‌تواند که یک برتری برای مشتریان با سطح تحصیلات بیشتر باشد و همچنین ریسک انجام معاملات احساسی را در سطح بازار را کاهش میدهد.
با این حال از مهم‌ترین مشکلات می‌توان به قطعی‌های مکرر اشاره کرد که در جهت رفع آن بعضی از شرکت‌های کارگزاری در حال طراحی سیستم آنلاین اختصاصی خود هستند که نه‌تنها این مشکل را بر طرف می‌کند، بلکه در رقابت با دیگر شرکت‌ها می‌تواند در جذب سرمایه‌گذار خارجی با ایجاد فضایی به زبان انگلیسی که به‌راستی یک ضعف در سیستم معاملات بر خط فعلی است، به‌خصوص اکنون که در دوران بعد از توافق هسته‌ای قرار داریم و بازار از کمبود نقدینگی رنج می‌برد می‌توان با چند زبانه کردن سامانه امکان جذب سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کرد و شرکت‌ها نیز با مهیا کردن زیرساخت‌های خود سعی می‌کنند در آینده درصورت مهیا شدن حضور سرمایه‌گذاران خارجی در این بازار برتری نسبی نسبت به دیگر کارگزاران داشته‌باشند.
در مجموع هرچند با افزایش استقاده کاربران از سامانه آنلاین در چند سال اخیر مواجه بوده‌ایم، اما به‌دلیل وجود ریسک‌های سیستماتیک فعلی بازار سرمایه شاهد آمار کمتری از معاملات توسط سرمایه‌گذاران خرد در بازار هستیم که به‌نوعی همان رکود بازار را در اندازه کوچک‌تر نشان میدهد، به گونه‌ای که بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد تنها به بازگشایی حساب کاربری بسنده کرده و حتی کسانی که از اولین استفاده‌کنندگان این ابزار بوده‌اند با خارج کردن سرمایه خود در انتظار چشم‌انداز اقتصادی کشور در آینده هستند.
منبع : ماهنامه دیده بان